Jako międzynarodowa dyplomowana konsultantka laktacyjna, każdego dnia wspieram mamy, które pragną karmić swoje dzieci naturalnie, niezależnie od tego, czy urodziły je o czasie, czy przedwcześnie. W świecie laktacji ogromne znaczenie ma czas. Zwłaszcza pierwsze godziny po porodzie, które mogą zadecydować o dalszym przebiegu produkcji mleka. Dziś chciałbym przybliżyć Ci niezwykle ważne badanie, które rzuca światło na to, jak wcześnie powinno się rozpocząć odciąganie pokarmu, by wspomóc laktację u mam dzieci z bardzo niską masą urodzeniową (VLBW).

Analiza badania: czy „magiczna” pierwsza godzina ma znaczenie?

W 2015 roku Leslie A. Parker i współpracownicy opublikowali badanie, które dotyczyło momentu rozpoczęcia odciągania pokarmu po porodzie u mam wcześniaków i jego wpływu na późniejszą produkcję mleka. Celem było sprawdzenie, czy wcześniejsze rozpoczęcie odciągania może przyspieszyć tzw. początek obfitej laktacji (czyli to, co kiedyś określano jako laktogeneza II).

W badaniu wzięło udział 40 kobiet, które podzielono na dwie grupy:

• Grupa I rozpoczęła odciąganie w ciągu 6 godzin po porodzie,
• Grupa II – po 6 godzinach.

Objętość mleka mierzono codziennie przez pierwszy tydzień, a także w 21. i 42. dniu. Dodatkowo analizowano moment pojawienia się uczucia „napełnienia piersi”, co jest oznaką rozpoczęcia dojrzałego wydzielania mleka.

Wyniki, które zmuszają do refleksji

Co pokazało badanie?

• Mamy, które rozpoczęły odciąganie w ciągu 6 godzin, miały wyraźnie większą produkcję mleka już w pierwszym tygodniu i długoterminowo (do 42. dnia).
• Nie zaobserwowano istotnych różnic w czasie pojawienia się obfitej laktacji między grupami.
• Ale uwaga: największe korzyści zaobserwowano u kobiet, które rozpoczęły odciąganie w ciągu pierwszej godziny po porodzie. Gdy je wyłączono z analizy, różnice pomiędzy grupami zatarły się.

Co to oznacza dla mam i specjalistów?

Po pierwsze, czekanie z pierwszym odciąganiem do kilku godzin po porodzie to za długo, szczególnie u mam wcześniaków. Najwięcej korzyści osiągają te, które rozpoczną odciąganie w tzw. „złotej godzinie” – czyli w ciągu pierwszych 60 minut po porodzie.

Dlaczego to takie ważne?

Tu warto wspomnieć o nowoczesnym podejściu do laktacji. Zamiast mówić o etapach laktogenezy I, II i III, coraz częściej używa się określeń takich jak:

• Przygotowanie piersi do laktacji w ciąży – proces zaczyna się już około 16. tygodnia ciąży.
• Początek obfitego wydzielania mleka – dawniej nazywany laktogenezą II, pojawia się zwykle między 48. a 72. godziną po porodzie.
• Utrzymanie laktacji – zależne od regularnego opróżniania piersi i mechanizmów autokrynnych.

W kontekście badania Parker i wsp., bardzo wczesne rozpoczęcie odciągania pokarmu zdaje się mieć kluczowe znaczenie dla prawidłowego uruchomienia początku obfitego wydzielania mleka. A to może być ratunkiem dla wcześniaka, który jeszcze nie może ssać piersi, ale potrzebuje tego „białego złota”, by przeżyć i rosnąć.

Co możemy zmienić w praktyce klinicznej?

Dla nas, osób wspierających laktację, ten wniosek jest bardzo konkretny:

Pierwsza godzina po porodzie powinna być wykorzystana na kontakt skóra do skóry lub rozpoczęcie odciągania pokarmu – szczególnie u mam wcześniaków.

To może wymagać:

• zmiany rutynowych procedur w szpitalach,
• zapewnienia mamom natychmiastowego dostępu do laktatora,
• szybkiej obecności konsultanta laktacyjnego na oddziale neonatologicznym.

Edukacja matek i personelu jest tu kluczowa. To, co mama zrobi (lub czego nie zrobi) w ciągu kilkudziesięciu minut po porodzie, może mieć wpływ na całą jej laktacyjną drogę.

🩷 Zapamiętaj

Badanie Parker i współpracowników to ważny krok w stronę lepszego zrozumienia fizjologii laktacji u matek wcześniaków. Pokazuje, że liczy się każda minuta, a nie tylko „każda kropla” mleka. Odciąganie w ciągu pierwszej godziny po porodzie może być kluczem do uruchomienia pełnej laktacji i zapewnienia wcześniakowi najlepszego startu.

Jeśli jesteś mamą wcześniaka lub wspierasz takie mamy — pamiętaj:
🕐 Pierwsza godzina po porodzie to złote okno szansy.
Zróbmy wszystko, by z niego skorzystać.

Chcesz więcej praktycznych treści o laktacji, wcześniakach i wsparciu mam? Zapisz się na newsletter i bądź na bieżąco!

Źródło:

Parker LA, Sullivan S, Krueger C, Mueller M. Association of timing of initiation of breastmilk expression on milk volume and timing of lactogenesis stage II among mothers of very low-birth-weight infants. Breastfeed Med. 2015 Mar;10(2):84-91. doi: 10.1089/bfm.2014.0089. Epub 2015 Feb 6. PMID: 25659030; PMCID: PMC4352698.